Mùa hè với thời tiết oi bức, nhiệt độ cao dễ khiến cơ thể mất nước và điện giải – đặc biệt ở người già, trẻ nhỏ và người hoạt động ngoài trời. Nếu không được nhận biết và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến suy nhược, chuột rút, tụt huyết áp, thậm chí là sốc nhiệt nguy hiểm.
Mất nước, mất điện giải là gì?
Mất nước xảy ra khi cơ thể thải ra nhiều nước hơn lượng được nạp vào – qua mồ hôi, hơi thở, nước tiểu, phân hoặc nôn mửa.
Mất điện giải là khi các khoáng chất quan trọng như natri, kali, magie, canxi, clorua trong máu giảm xuống mức thấp, gây rối loạn hoạt động của tế bào và cơ quan.
Điện giải rất quan trọng, :
- Duy trì hoạt động của cơ bắp, thần kinh
- Cân bằng nước và huyết áp
- Hỗ trợ dẫn truyền xung điện trong tim
Nguyên nhân thường gặp gây mất nước – mất điện giải trong mùa hè
- Ra mồ hôi nhiều khi trời nóng, vận động, đi nắng
- Ít uống nước hoặc uống không đủ so với lượng tiêu hao
- Tiêu chảy, nôn ói, đặc biệt ở trẻ nhỏ
- Sốt cao, cảm nắng, sốc nhiệt
- Dùng thuốc lợi tiểu, điều trị tăng huyết áp hoặc suy tim
Hoạt động thể chất quá mức là nguyên nhân gây mất nước
Dấu hiệu cảnh báo mất nước nhẹ đến trung bình
Hãy cảnh giác nếu bạn hoặc người thân có những dấu hiệu sau:
1. Khát nước nhiều hơn bình thường
Cảm giác khô miệng, cổ họng khát khô, muốn uống nước liên tục là dấu hiệu đầu tiên của thiếu nước.
2. Da khô, không tiết mồ hôi
Dù đang trong môi trường nóng nhưng da lại khô, không đổ mồ hôi – là cảnh báo cơ thể đang giữ nước lại do thiếu hụt nghiêm trọng.

3. Tiểu ít, nước tiểu sậm màu
Số lần đi tiểu giảm, nước tiểu có màu vàng đậm, mùi nồng là dấu hiệu điển hình của mất nước và cô đặc nước tiểu.
4. Chóng mặt, mệt mỏi, yếu cơ
Khi lượng nước và điện giải không đủ, bạn sẽ dễ bị đau đầu, mệt, choáng váng – đặc biệt khi thay đổi tư thế đột ngột.
Dấu hiệu mất nước – mất điện giải nặng, cần xử lý ngay
1. Chuột rút, co giật cơ
Thường xuất hiện ở chân, tay, bắp thịt do thiếu kali và natri, nhất là khi vận động nhiều ngoài nắng.
2. Nhịp tim nhanh, thở gấp
Mất điện giải ảnh hưởng đến cơ tim, dẫn đến rối loạn nhịp tim, thở dốc dù không hoạt động nặng.
3. Buồn nôn, tụt huyết áp, ngất
Là dấu hiệu mất nước nghiêm trọng – huyết áp tụt khiến máu không đủ để nuôi não và các cơ quan.
4. Lú lẫn, kích thích, rối loạn ý thức
Người mất điện giải nặng có thể trở nên lơ mơ, nói không rõ, mất định hướng, cần cấp cứu ngay lập tức.
Ai dễ bị mất nước – mất điện giải?
- Trẻ nhỏ: da mỏng, dễ sốt, chưa biết đòi uống nước
- Người cao tuổi: phản xạ khát kém, hay quên uống nước
- Người lao động ngoài trời, tập luyện thể thao
- Người đang bị tiêu chảy, sốt virus, cảm nắng
- Bệnh nhân tiểu đường, suy thận, tim mạch
Cách phòng tránh mất nước và điện giải trong mùa hè
- Uống nước đều đặn suốt ngày, không đợi khát mới uống
- Ưu tiên nước lọc, nước chanh nhạt, nước ép trái cây ít đường
- Khi ra mồ hôi nhiều, tiêu chảy, sốt: nên bổ sung oresol hoặc dung dịch điện giải theo hướng dẫn
- Mặc quần áo thoáng mát, tránh vận động ngoài nắng gắt
- Trẻ em và người già cần được nhắc uống nước thường xuyên, theo dõi dấu hiệu mất nước sớm
Nước trái cây là cách phòng tránh mất nước và điện giải trong mùa hè
Mất nước và điện giải tuy phổ biến trong mùa hè nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu được quan tâm đúng cách. Hãy theo dõi những biểu hiện bất thường của cơ thể, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người già, để xử lý kịp thời trước khi tình trạng chuyển nặng.